Franczyza to model biznesowy, który pozwala osobom zainteresowanym prowadzeniem własnej działalności korzystać z już istniejącej i sprawdzonej marki, a także sprawdzonych procedur operacyjnych. Otwierając franczyzę, przedsiębiorca zyskuje możliwość szybszego startu i skorzystania z gotowych rozwiązań, które zostały przetestowane przez franczyzodawcę. Jednak jak każdy model biznesowy, franczyza ma swoje zalety i wady.
Zalety franczyzy
1. Gotowy model biznesowy
Jedną z największych zalet franczyzy jest możliwość skorzystania z gotowego modelu biznesowego. Przedsiębiorca nie musi tworzyć własnej marki ani budować od podstaw struktury operacyjnej. Zamiast tego może wprowadzić sprawdzony i działający system, który został wcześniej przetestowany na innych rynkach.
Dzięki temu ryzyko związane z uruchomieniem działalności jest znacznie mniejsze niż w przypadku startu od zera. Franczyzobiorca otrzymuje pełen pakiet, który obejmuje:
- Gotowy plan działania,
- Wsparcie marketingowe,
- Szkolenia,
- Procedury operacyjne.
2. Wsparcie franczyzodawcy
Przystępując do franczyzy, przedsiębiorca zyskuje stałe wsparcie ze strony franczyzodawcy. Może liczyć na pomoc w kwestiach operacyjnych, marketingowych oraz szkoleniowych. Wsparcie to obejmuje często:
- Doradztwo na etapie otwierania działalności,
- Dostarczanie materiałów promocyjnych i kampanii reklamowych,
- Szkolenia personelu i kadry zarządzającej,
- Wsparcie techniczne i operacyjne.
Dzięki temu franczyzobiorca może skoncentrować się na codziennym prowadzeniu działalności, a wiele kluczowych aspektów związanych z zarządzaniem jest ułatwione.
3. Rozpoznawalna marka
Decydując się na otwarcie franczyzy, przedsiębiorca zyskuje możliwość prowadzenia działalności pod rozpoznawalnym szyldem. To ogromny atut, ponieważ budowanie marki od podstaw wymaga lat pracy i dużych nakładów finansowych. Franczyzobiorca korzysta z renomy i zaufania, które marka zdobyła na rynku.
Znana marka przyciąga klientów, co automatycznie zwiększa szanse na sukces. Klienci często wybierają znane i sprawdzone firmy, a franczyza daje możliwość czerpania korzyści z tej rozpoznawalności od samego początku działalności.
4. Mniejsze ryzyko biznesowe
Jednym z kluczowych argumentów przemawiających za wyborem franczyzy jest niższe ryzyko niepowodzenia. Franczyzodawca ma doświadczenie w prowadzeniu działalności, a franczyzobiorca korzysta z tego doświadczenia, co minimalizuje ryzyko popełnienia kosztownych błędów.
Statystyki pokazują, że franczyzy mają znacznie wyższą przeżywalność niż nowe firmy rozpoczynające działalność od podstaw. Wynika to głównie z gotowych rozwiązań, wsparcia franczyzodawcy oraz rozpoznawalności marki.
5. Szybszy rozwój
Prowadzenie franczyzy pozwala na szybszy rozwój działalności niż w przypadku budowania własnej firmy. Dzięki sprawdzonemu modelowi i wsparciu franczyzodawcy można szybciej otwierać kolejne oddziały, a także wchodzić na nowe rynki. Rozwój ten jest o wiele łatwiejszy, ponieważ franczyzobiorca ma już gotowe narzędzia oraz procedury operacyjne.
Wady franczyzy
1. Koszty początkowe i opłaty franczyzowe
Jednym z głównych minusów prowadzenia franczyzy są koszty, które przedsiębiorca musi ponieść na samym początku. Franczyzodawca zazwyczaj wymaga opłaty za przystąpienie do systemu franczyzowego, która może być znaczna. Oprócz tego często istnieją opłaty bieżące, takie jak:
- Opłaty licencyjne,
- Opłaty marketingowe,
- Udział w zyskach.
Te dodatkowe koszty mogą znacznie obciążać budżet firmy, zwłaszcza na początkowym etapie działalności, gdy firma dopiero zaczyna przynosić zyski.
2. Ograniczona swoboda działania
Franczyza to model, w którym franczyzobiorca musi przestrzegać ściśle określonych zasad i standardów. Oznacza to, że przedsiębiorca ma ograniczoną swobodę w podejmowaniu decyzji dotyczących działalności. Każda zmiana w ofercie, procedurach czy strategii marketingowej musi być zatwierdzona przez franczyzodawcę.
Dla wielu przedsiębiorców to poważne ograniczenie, ponieważ nie mogą wprowadzać swoich pomysłów i dostosowywać działalności do lokalnych potrzeb w tak dużym stopniu, jak by to miało miejsce w przypadku własnego, niezależnego biznesu.
3. Długoterminowe zobowiązania
Umowy franczyzowe często są długoterminowe, co oznacza, że franczyzobiorca musi być gotowy na długotrwałą współpracę. Zwykle umowy te są zawierane na kilka lat, co może być problematyczne, jeśli z czasem przedsiębiorca uzna, że ten model nie jest dla niego odpowiedni.
Rozwiązanie umowy franczyzowej może wiązać się z karami finansowymi oraz koniecznością zamknięcia działalności lub przekazania jej innemu franczyzobiorcy.
4. Reputacja marki zależna od innych franczyzobiorców
Franczyzobiorca, choć prowadzi swoją działalność niezależnie, jest częścią większej sieci. Oznacza to, że reputacja jego firmy zależy także od innych franczyzobiorców, którzy działają pod tym samym szyldem. Jeśli inny oddział franczyzy popełni poważny błąd lub zostanie negatywnie oceniony przez klientów, może to wpłynąć na całą markę, w tym na przedsiębiorcę prowadzącego swoją działalność prawidłowo.
5. Brak pełnej kontroli nad marką
Mimo że franczyzobiorca prowadzi własną firmę, to nie ma pełnej kontroli nad marką, pod którą działa. Wszystkie decyzje dotyczące strategii marketingowej, wizerunku, a często nawet polityki cenowej są podejmowane przez franczyzodawcę. Może to być frustrujące dla przedsiębiorców, którzy chcieliby w większym stopniu wpływać na kierunek rozwoju swojej firmy.